Son günlər Soso Pavliaşvilinin gəlişinə etiraz eləyən rusdilli ziyalılara qarşı bir xeyli tənqidi fikrə rast gəldim. Tutarlı tənqidlər idi. Xüsusən yalançı patriotluqla bağlı tənqidlər yerindədir. Bəs yerində olmayan nədir? Odur ki, tənqidçilər səbəbi bu adamların rusdilli olmasında görürlər. Məncə, rusdilli ziyalı, azərbaycandilli ziyalı bölgüsü yoxdur, Azərbaycan elitasının onlar arasında yaratdığı iş bölgüsü var. Elita deyərkən resursları, hakimiyyəti əlində cəmləşdirənləri; ziyalı deyərkən onların elm, media, mədəniyyət sahələrində rütbəyə, statusa mindirdiyi yazan-pozanları nəzərdə tuturam. Yəni çox da dərinə getməyin. KVN kimi rusdilli çuşka tipli ifadələr işlədəsi deyiləm ki.
Hə, rusdillilərə yönəlmiş tənqidlər, KVNsayağı sözlər üstündə düşünürdüm ki, gözümə bir yazı dəydi. Məzmunu. TV şair Zəlimxan Yaqubdan dənizə münasibətini soruşur. O da deyir, mənimki dağdır. O yandan şair Qabil bir şer yazır ki, necə yəni dağ. Səni Xəzər adam eləyib. Zəlimxan Yaqub da dağdan-dərədən bir cavab şeiri yazıb. Yəni məsələ belədir. Bu elitanın TV-də redaktor, menecer, baş redaktor statusuna mindirdiyi birisi deputat statusuna mindirdiyi birisindən soruşur ki, dəniz necədir, o da qayıdır ki, mənimki dağdır. Nə veclərinə, efir vaxtı gen-bol.
Boş söhbət olsa da, nəticə çıxarmağa bəsdir: media ölkənin qarşsına çıxan məsələləri necə işıqlandırırsa, deputat da o cür qaldırır. Yəni ala dağdan-qara dağdan danışmaq yerli medianın və azərbaycandilli ziyalıların sahəsidir. Iş bölgüsündə o düşüb. Ancaq eyni tip formalaşan rusdilli ziyalı bu dağ-dəniz sahəsinə girə bilməz. Onun iş bölgüsündə daha intellektual görsənməli sahələr var. Kino, sənət diskussiyalarında iştirak, moskvalılarla bir masaya əyləşmək, nə bilim, Mixalkov haqda, yaxşı hallda Tarkovski haqda köhnə söhbətlər eləmək, многоуважаемый Полад Бюль-бюловичin kruqunda özünü apara bilmək…
Belə baxanda statusları bir az yüksəkdir. Ancaq o bədbəxtlər də vətənin dənizini, dağını nə cürsə dilə gətirməlidirlər. Necə gətirsinlər? Hə, Dağlıq Qarabağ məsələsi aladağpərvərliyə gen bol meydan verir. Şəxsən mən onların qaldırdığı Rambler xəritəsi, Soso problemləri ilə rəhmətlik şairlərin ala dağları arasıında fərq görmürəm. Heç bir ayrı-seçkilik lazım deyil. Alçaq dağları rusdilli və azərbaycandilli ziyalılarımız birgə yaradıblar.
